اشعار ترکی علیرضارضائی

کل اوغلان

ما به گونه،"یاناق" می گوییم


ما به گونه،"یاناق" می گوییم

گوش را هم "قولاق" می گوییم


به عروسک،"اویونجاق" و "قولچاق"

و به کودک،"اوشاق" می گوییم


به عقب دال" و "ساغ و سول"، چپ و راست

به جلو هم "قاباق" می گوییم


به سفید "آغ" و بر عروسی "توی"

رقص را "اویناماق" می گوییم


"سوفره سالماق" به سفره گستردن

و به مهمان،"قوناق" می گوییم


"تاختا قاشیق" به قاشیق چوبی

و به چاقو،"پیچاق" می گوییم


دست را " ال" به چشم،گؤز، "باش": سر

به دو تا پا "آیاق" می گوییم


چونکه آماده شد،به خاگینه

خورده و "قیقاناق" می گوییم


کرّه خر را "قودوق"به خر،"ائششک"

داس را هم "اوراق" می گوییم


جای نزدیک را " یاخین"،جایِ

دور را هم "اوزاق" می گوییم


استخوان را "سوموک"به "طحال"

در همه جا "دالاق" می گوییم


هنچنین شوهر دو خواهر را

خودی و "باجناق" می گوییم


رود را "چای" و کفش را " باشماق"

ظرف سگ را "یالاق"می گوییم


به زن"آرواد"،"قادین" به دختر"قیز"

شانه را هم "داراق" می گوییم


مژه را "کیپریک" و به دندان" دیش"

نیز لب را "دوداق" می گوییم


همه جا بر وسیله ی سرکوب "

دگه نک" یا "چوماق" می گوییم


استخوان را "سوموک" به زانو "دیز"

پینه را هم "یاماق" می گوییم


به دبیر و معلم " اؤیرَتمَن"

امتحان را "سیناق" می گوییم


چون که آمد به کشور و جایی

خشک سالی،"قورواق" می گوییم


به جوانی «جاوانلیق » و به کلاه

«بورک»،«باشلیق»،«پاپاق» می گوییم

آردینی اوخو
دوشنبه 12 اسفند 1398
بؤلوملر : آموزش لغات ترکی,

ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﺑﻪ « ﭘﻴﺸﻴﻚ» ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺮﺑﻪ « ﭘﻴﺸﻴﻚ» ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ
ﺑﻪ «ﻧﻨﻮ » ﻫﻢ « ﺑﺌﺸﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﺳﻴﻠﯽ ﺁﺑﺪﺍﺭ ﺭﺍ « ﺷﺎﭘﺎﻻﻕ »
ﺑﻪ ﻟﮕﺪ ﻫﻢ « ﺗﭙﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺟﻴﺐ ﺗﻮ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ «ﺳﻮﺭﺍﺥ»
ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ « ﺩﻟﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ« ﺟﻮﺟﻮﻕ » ،« ﺍﻭﺷﺎﻕ »نارین
ﺭﻳﺰﻩ ﺭﺍ ﻫﻢ «ﻛﻴﭽﻴﻚ» ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﭘﺸﻢ ﻫﺎ ﺭﺍ ﭼﻮ ﻣﯽ ﺯﻧﺪ ﺣﻼﺝ
ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ « ﺩﻳﺪﻳﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﺩﺭ ﻋﺮﻭﺳﯽ ﺑﻪ ﻭﻗﺖ ﺭﻗﺼﻴﺪﻥ
«ﻛﻒ ﺯﺩﻥ » ﺭﺍ «ﭼﻪ ﭘﻴﻚ» ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


آﺏ ﺭﺍ « ﺳﻮ » ، ﺑﻪ ﮔﺎﻭ ﻧﺮ « ﺟﺆﻧﮕﻪ »
ﻛﻮﺯﻩ ﺭﺍﻫﻢ « ﺗﻴﻠﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺩﺷﺖ ﺳﺎﻳﺒﺎﻥ ﺩﻳﺪﻳﻢ
ﺷﺎﺩﻣﺎﻥ « ﻛﻮﻟﮕﻪ ﻟﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﻗﻠﻪ ﻫﺎﯼ ﺑﻠﻨﺪ ﺭﺍ « ﺯﻳﺮﻭﻩ »
ﮔﺮﺩﻧﻪ ﺭﺍ « ﮔﺪﻳﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻣﻐﺰ «ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﺩﻳﺪﯼ»
ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻫﻢ « ﺍﻳﻠﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﻗﺮﺹ ﻭ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺭﻭﻥ «ﺍﻳﭽﺮﯼ»
ﻭ ﺑﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ « ﺍﺋﺸﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﭼﻮﻥ ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ ﮔﻮﺷﻬﺎ ﯽ ﺭﺍ 
ﺑﻪ ﺑﺮﻳﺪﻩ « ﻛﺴﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﻣﻴﻮ ﻩ ﺍﯼ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ "ﺯﺭﺩ ﺁﻟﻮ"
ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗوﺮﻛﯽ "ﺍﺭﻳﻚ"ﻣﯽ ﮔﻮﻳﻴﻢ


ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺍﮔﺮ ﻛﻪ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻧﯽ
ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁﻥ « ﮔﻮﻧﺪﻩ ﻟﻴﻚ » ﻣﯽ ﮔﻮییم

آردینی اوخو
دوشنبه 5 اسفند 1398
بؤلوملر : آموزش لغات ترکی,

یازدیم صفالی یارا :« شالواریم اؤلدو پارا !»


یازدیم صفالی یارا :« شالواریم اؤلدو پارا !»
دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا !

گئتدین اگر بهشته،بیر حوریَه یاپیشدین !
نیکی به جای یاران؛فرصت شمار یارا !

یوخسول گدایه یازد یم:« چاتدین اگر مقامَه
روزی تفقدی کن؛درویش بینوا را»!

بیر گون اگر کی اولدون سَنده رئیس ِجمهور
با دوستان مروّت؛با دشمنان مدارا

آی آج؛بیزیم غذامیز کهلیک پُلو؛تویوق دور
گر تو نمی پسندی؛تغییر دِه قضا را !

«حاجی حسن» بویوردو:«بو دونیادا دول آرواد
اشهی لنا و احلی من قبله العذارا»!

چاتدی الین بوراخما؛رشوه دؤیونجا آل یِئه !
کاین کیمیای هستی؛قارون کند گدا را !

«سعدیّ» بینوانی؛هم «حافظی» سو ائتدی !
دلبر که در کف او موم است سنگ خارا !

گئت وارلی نین ائویندن؛تلویزیونی اؤغورلا !
تابرتوعرضه دارد؛احوال ملک دارا !

«تاکستانا »گئدیبدیر؛زاهد شراب آلسین
ساقی بده بشارت؛رندان پارسا را !

اوستومیزه اوشاقلار؛مسجد ده گر جیش ائتدی !
ای شیخ پاکدامن؛معذور دار ما را !!

آردینی اوخو
دوشنبه 7 بهمن 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,

هر سال سال ائششک و امسال سالِ ایت

هر سال سال ائششک و امسال سالِ ایت

آدی دوشوبدو دیللرَه و خوش به حال ایت

 

هر کس مَنَه بو ایل دئسَه ایت،با صدای بَرک

خواهد شنید الاغ و کؤپَک در قبال ایت

 

قالدی بیزه سوموک،یئدیلر ایتلر اتلری

قالمیش یئمَک،ایلیک و سوموک نیز مال ایت

 

هر جا که می رَوَم گؤرورَم باغلاییبلار ایت

دیگر نمی شود بشوم بی خیال ایت

 

دانشگاها گئدیب،اوخویوب،دوکتراسی وار

چاتماز آدام به مدرک و علم و کمال ایت

 

محکم تپیک ووروب،دئدیلر بیر محَلله دَه

یوخسول ارینی دانلادی،قاپدی،عیال ایت

 

انسان کیمین خیانتی یوخ،چوخ وفالی دیر

مین آفرین به مِهر و وفا و خِصال ایت

 

انسان ترقّی ائییله جاق،زندگانلیغی

اولسا اگر کی یاخچی و طبقِ روالِ ایت

 

اهل حیادی،غیرتی چوخ،وار شرافتی

گئدمَز حرام آردینا هرگز حلالِ ایت

 

گؤردوم یوخومدا هدیه وئریبلر ار-آروادا

در صحنه ی وفا و محبّت مدال ایت


آردینی اوخو
یکشنبه 6 بهمن 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,

می روم ازخانه بیرون،هست بیردریا قودوق

می روم ازخانه بیرون،هست بیردریا قودوق

چون به صحرامی روم،هرجانب صحرا قودوق!


تاهوای کندیمیز آلوده هرگز اولماسا
من ایش اوسته میروم هرصبح و آخشام با قودوق!


چون قودوق چاتدی مقامه گول آپاردیم یانینا
سویله دیم تبریکلر باخنده بر آقا قودوق!


چونکی پالانی قیزیلدان اولدو جفتکلر  آتیب!
می فروشد فخرها هی بیزلره هرجا قودوق!


گئتدی مین یول مکه یه پیس ایشلری ترک ائتمه دی
مکه دن برگشت و انسان اولمادی آمما قودوق!


از قودوق عمری بگویم قابل توصیف نیست
عومروموز فانی دیر و بو دونیادا پایا قودوق!


مبلغی آزدیر ولی هرگون گئدیر وام آلماغا
ترک ائدر ائولنمگی یا می شود بابا قودوق؟!


مست اولاردی هم سوسیس دن هم قارا نوشابه دن
چون یئدی کالباس اولدو ناخوش و نازا قو دوق!


هم سمند و هم پراید و هم پژو هم زانتیا
هست اینجا کیفیت سیز مثل آن مزدا قودوق


آردینی اوخو
شنبه 5 بهمن 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,

موشتولوق وئر حاج آقا خیردا قیز و اوغلان را

موشتولوق وئر حاج آقا خیردا قیز و اوغلان را
می رسد مژده ی گل بلبل خوش الحان را !

دان یئلی ! چاتدین اگر یاز گونی گولشن ، چمنه
خدمت ما برسان سرو و گل و ریحان را !

منه گر موفته وئره ساقی ِ میخانه شراب
خاکروب ِدر میخانه کنم مژگان را !

سو،چورک قیمتی هر لحظه ده گئتمه یوخاری
مضطرب حال مگردان من ِ سرگردان را !

گل آپار ترکیه یه متقی قارداشلاری تا
در سر ِکار خرابات کنند ایمان را !

گوزو آجین ائوینه گئتمه قولاق وئر منه سن
کاین سیه کاسه در آخر بکشد مهمان را !

ییخیلار باشینا آخیردا یاواش زلزله دن
گو چه حاجت ؟ که به افلاک کشی ایوان را !

آی قاچاقچی یئنی ایلده گئنه عفو دگدی سنه
وقت آن است که بدرود کنی زندان را !

سن رئیس اؤلمیاجاقسان بیلوسن ؛ پس « حافظ»
دام تزویر مکن چون دگران قرآن را !!

آردینی اوخو
جمعه 4 بهمن 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,

منیم قولاغیما فریاد «قورد» و «قوش» آمد

منیم  قولاغیما  فریاد «قورد» و «قوش» آمد!

که موسم طرَب و عیش  و ناز و نوش آمد

قودوقلارین سسی چاتدی گویَه :گلین چمنه
درخت سبزشد و مرغ درخروش آمد !

یاپیشدی حاج خانیما بوش اتاغدا حاج آقا
که غنچه غرق عرق گشت  و گل به جوش آمد !

گلین شراب ایچین مسجده گئدَن کیشی لر !
که این سخن سحر از هاتفم به گوش آمد !

منی  گؤرنده قویوب قاچدی قارشیدان زاهد !
به حکم آن که چو شد اهرمن،سروش آمد !

تمام اوغرولارین آدینی بیلن قاضی
چه گوش کرد که با ده زبان خموش آمد !

گلـنـده میکده یَه  ایککی  اؤزلو  قونشو دئدیم

 سر پیاله بپوشان  که خرقه پوش آمد !


مقامی ترک ائله دی وئردی« حافظ »استعفا !
مگر ز مستی زهد و ریا به هوش آمد!!!

آردینی اوخو
چهارشنبه 2 بهمن 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,

لطف ائله ایچ باده بیرقوری

لطف ائله ایچ باده بیرقوری

ای که دایم به خویش مغروری!


هی دئمه پوللویام،پولوم چوخدور

گرتوراعشق نیست معذوری !


ابچمیشم آلتی کاسا ودکادان

روکه تومست آب انگوری !


بیراؤپؤش بیرقوجاق ویاسدیق دیر

عاشقان رادوای رنجوری !


حافظاگئت جناب ساقی دن

ساغرمی طلب که مخموری !!



آردینی اوخو
دوشنبه 30 دی 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,

یار یولونداگئتدی تومّان نیزهم

یار یولونداگئتدی تومّان نیزهم !
دل فدای او شد و جان نیز هم !

هی سوروشما:«ائو واری؟ماشین واری»؟
یار ما این دارد وآن نیز هم !

اؤ آجی شیرین بوراخدی فرهادی !
عهد را بشکست و پیمان نیز هم !

بیر شاپالاق وورموشام بیر قاضیه !
گفته خواهد شد به دستان نیز هم !

غم یئمه،زندانی چَک،چِک اوغروسو !
بگذرد ایام هجران نیز هم !

ایسته ییرسن شادلیغی اوغرو یاشا
گفتمت پیدا و پنهان نیز هم !

یول تاپار ایرانی اوغرو هر یئره !
بلکه بر گردون گردان نیز هم !

قورخمارام مست ائیله مکدن مِی گتیر !
بلکه از یرغوی دیوان نیز هم !

«
خواجه حافظ » میز دالیندا رشوه ییر !
و «آصف ملک سلیمان »نیز هم !

 -----------------------------------------------------------------------------------

یرغو (واژه ترکی/مغولی )به مغولی به معنی : عدلیه واستنطاق و مرافعه.//درشعر حافظ :قاضی ،داور.


آردینی اوخو
شنبه 28 دی 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,

اگرچه دوز دئییل و فکر من اساسی نیست

اگرچه دوز دئییل و فکر من اساسی نیست

رسیده ام به خدایی که اقتباسی نیست


بیر آز لطف ائله و غربی لر کیمین بیزه وئر

شریعتی که در آن حُکم ها قیاسی نیست


او دونیادا سنی هجران اودوندا یاندیرماز

خدا کسی که از آن سخت می هراسی نیست


خدا بویوک دور و بخشنده دور،حضورینده

خطا نکردن ما غیر ناسپاسی نیست


اوزون تانیدون تانرینی تانی آ کیشی

که خود شناسی ما جز خدا شناسی نیست


اوغورلوق و چاپاچاپ یوخ،یالان دئمَک یوخدور

هوای مملکت عاشقان سیاسی نیست


آردینی اوخو
چهارشنبه 25 دی 1398
بؤلوملر : غزل ترکی فارسی,